Kami merujuk kepada ulasan yang dibuat oleh Menteri Sumber Asli, Tenaga dan Perubahan Iklim, YB Tuan Nik Nazmi Nik Ahmad dalam temu bual media “No Passion For Fission” yang diterbitkan pada 15 Oktober 2023. Menteri itu mengulas kebimbangan kami dalam satu kenyataan bersama yang menyeru supaya tidak memberi laluan tenaga nuklear.
Pertama, sisa radioaktif bukan isu persepsi orang ramai. Ia adalah masalah sedia ada yang sangat besar untuk semua negara yang telah melangkah ke dalam teknologi itu. Tiada negara di dunia yang mempunyai simpanan akhir untuk sisa peringkat tinggi, malah Finland (walaupun ia sedang membina satu, tetapi itu belum mempunyai lesen operasi lagi). Kos bagi pengurusan sisa nuklear telah meningkat selama bertahun-tahun dan hampir semua negara kekurangan kewangan yang mereka simpan setakat ini, meninggalkan sebahagian besar bil kepada generasi akan datang.
Kedua, tenaga nuklear tidak memberi akses kepada tenaga yang lebih murah. Bukan sebagai perbandingan dengan bahan api fosil, malah kurang berbanding dengan sumber tenaga boleh diperbaharui yang banyak daripada air, angin dan matahari. Tenaga nuklear kira-kira dua kali lebih mahal daripada angin luar pesisir, empat kali lebih mahal daripada angin di pantai dan lima kali lebih mahal daripada tenaga solar. Senario tenaga termasuk tenaga nuklear tidak dapat tidak menunjukkan kos yang lebih tinggi daripada senario yang menyasarkan 100% sistem boleh diperbaharui. Dalam jangka panjang atau jangka pendek, nuklear telah memberikan harga kepada dirinya sendiri di luar daripada pasaran.
Ketiga, ia adalah berbahaya untuk mengatakan “Kami akan menyeberangi jambatan apabila kami tiba di sana” dari segi “Sekiranya kami memutuskan untuk meneruskan kuasa nuklear, rancangan pengurusan sisa radioaktif akan dikaji semula dengan serius”. Ini adalah betul-betul kedudukan yang diambil oleh negara-negara nuklear semasa.
Kerajaan Malaysia perlu melihat kepada masalah sisa nuklear pada masa ini, di negara-negara yang telah mengeluarkan sisa itu. Kebanyakan negara bertindak balas terhadap sisa nuklear dengan strategi “tunggu dan lihat”, dan mereka telah menunggu selama 70 tahun tanpa sebarang hasil yang memuaskan. Belanda menangguhkan mengambil sebarang keputusan kepada tahun 2100! Republik Czech mahu memulakan pelupusan pada tahun 2065. Malah negara seperti Finland dan Sweden, yang merupakan yang paling jauh dalam rancangan untuk beberapa jenis pelupusan akhir, tidak mempunyai kaedah penyelesaian cepat dalam menangani masalah yang sulit ini (Silver Bullet). Mereka menyerahkan isu ini kepada tiga generasi masa hadapan. “Kami akan menyeberangi jambatan apabila kami tiba di sana” bermakna melambakkan masalah ke atas bahu generasi akan datang iaitu generasi yang *tidak* mendapat manfaat daripada kuasa (yang terlalu mahal) daripada reaktor.
Menteri itu juga berkata bahawa Malaysia perlu menjalin perkongsian dan menandatangani perjanjian dengan masyarakat antarabangsa untuk meneroka teknologi nuklear. Di samping itu, Akta dan Peraturan berkaitan nuklear di Malaysia perlu disemak, dikemas kini dan dibahaskan mengikut piawaian antarabangsa.
Menurut Pelan Hala Tuju Peralihan Tenaga Kebangsaan (NETR), unjuran kapasiti terpasang tenaga boleh diperbaharui ialah 70%, dengan tenaga suria dijangka menyumbang 58% daripada keseluruhan campuran tenaga menjelang 2050. Walau bagaimanapun, dokumen yang sama juga menyatakan bahawa hanya 18% daripada tenaga boleh diperbaharui dalam jumlah peratusan unjuran pergantungan tenaga, 79% masih daripada bahan api fosil (gas asli, minyak mentah, produk petroleum dan arang batu). Memandangkan kita akan mempunyai sejumlah besar kapasiti terpasang tenaga suria yang jauh daripada digunakan sepenuhnya, kita perlu membelanjakan sumber kita untuk menaik taraf infrastruktur untuk menampung tenaga boleh diperbaharui, meneroka teknologi nuklear adalah satu pembaziran wang, sumber dan kapasiti.
Objektif dan tujuan peralihan tenaga adalah untuk beralih daripada bahan api fosil dalam menghadapi krisis iklim, sambil menghormati prinsip tanggungjawab bersama tetapi berbeza antara negara maju dan membangun dengan rejim antarabangsa semasa mengenai perubahan iklim.
Ringkasnya, tenaga nuklear terlalu mahal, ia membawa terlalu banyak risiko maut: kemalangan, sisa radioaktif, dan percambahan senjata nuklear, dan menyebabkan ketidakadilan antara generasi. Ia tidak boleh menjadi penyelesaian hijau dan damai untuk perubahan iklim. Sesiapa yang membawa tenaga nuklear kini mengalihkan perhatian daripada tindakan iklim yang mendesak dengan alternatif yang lebih selamat sekarang.
Kerajaan perlu berpegang kepada keputusan “tiada tenaga nuklear” pada 2018, dan menentang mana-mana negara ASEAN yang mungkin mempunyai rancangan untuk tenaga nuklear, demi kesihatan dan keselamatan awam, ekonomi, keselamatan tenaga, perlindungan alam sekitar dan pembangunan mampan.
Meenakshi Raman, Presiden, Sahabat Alam Malaysia
Thing Siew Shuen, Pengurus Program Kanan, Greenpeace Malaysia
